Cisco IOS در پنج قدم؛ قدم دوم

2. رابط كاربری IOS

پس‌ازاینکه از یکی از پورت‌های کنسول، auxiliary، و یا به‌وسیله telnet یا SSH به روتر/سوئیچ متصل شدیم و پیام وضعیت اینترفیس ظاهر شد و دکمه enter را فشردیم، switch>  و یا router> ظاهر می‌شود. این مود user exec mode یا به‌طور خلاصه user mode نام دارد. در این مود فقط برخی آمار و وقایع ثبت‌شده را می‌توان مشاهده نمود و برای بازبینی و تغییر پیکربندی روتر/سوئیچ سیسکو باید به مود privileged exec mode یا privileged mode وارد شد. برای ورود به privileged mode از دستور زیر استفاده می‌کنیم :

Switch> enable

#Switch

Prompt یا علامت #  نشان می‌دهد که شما در privileged mode هستید. با دستور زیر می‌توان از این مود خارج شد :

Switch# disable

<Switch

و در هر یک از مودهای فوق با دستور زیر می‌توان از کنسول خارج شد :

Switch# logout

یا

Switch> logout

که درنتیجه پیام زیر را مشاهده خواهید نمود :

Switch con0 is now available

.Press RETURN to get started

با دستور زیر می‌توان به مود global configuration وارد شد :

Switch# config terminal

#Switch(config)

یا

Switch# conf t

در این مود می‌توان در running-config تغییر ایجاد نمود. دستورات قابل‌اجرا در این مود روی روتر به‌صورت کلی (globally) اثر می‌گذارند.

2.1.  پرومپت‌های روتر

بهتر است به promptهای مختلفی که در هنگام پیکربندی یک روتر/سوئیچ با آن روبرو شوید، دقت کنید، زیرا شناختن آن‌ها به شما کمک می‌کند تا موقعیت خود را، دقیقاً همان موقع که در حال پیکربندی هستید، تشخیص دهید. در اینجا بعضی از promptهای مورداستفاده در روتر/سوئیچ سیسکو را نشان می‌دهم و شرایط مختلف مربوط به آن را بررسی می‌کنم. همیشه قبل از انجام پیکربندی، prompt روتر/سوئیچ خود را بررسی کنید.

بررسی همه promptهای موجود فراتر از بحث این مقاله است. تمرکز من در اینجا بر روی مواردی است که بیشترین استفاده را در شبکه‌های واقعی خواهند داشت.

اینترفیس‌ها : برای ایجاد تغییر در یک اینترفیس از دستور زیر در global configuration mode بهره می‌گیریم :

? Switch(config)# interface

.

.

.

Switch(config)#interface FastEthernet 0/1

#Switch(config-if)

توجه کنید که prompt به Switch (config-if) # تغییر کرد که به معنی این است که شما در حالت پیکربندی اینترفیس یا در interface configuration mode هستید.

• دستور line: برای پیکربندی پسورد روی user-mode از دستور line استفاده می‌کنیم. با استفاده از این دستور خط فرمان به Switch(config-line)# تغییر می‌کند.

? Switch(config)#line

<0-16> First Line number

console Primary terminal line

vty Virtual terminal

Switch(config)#line console 0

#Switch(config-line)

به دستوراتی از قبیل line console 0، global command و گاهی هم major command گویند. در این مثال به کلیه دستوراتی که در پرومپت (config-line) اجرا می‌شوند، subcommand گویند.

• Access-List: برای پیكربندی access-list باید وارد پرومپت مربوط به آن شویم. مثلاً پرومپت روتر برای access-list استاندارد و بر اساس نام، #Switch(config-std-nacl) است:

Switch#config t

Switch(config)#ip access-list standard ACLNAME

#Switch(config-std-nacl)

پرومپتی كه اینجا دیدیم حالت معمول و استاندارد برای پیكربندی ACL است. حالت‌های مختلفی برای پیكربندی access-list های مختلف وجود دارد كه پرومپت آن‌ها تفاوت كمی با مثال ما دارد.

• پیكربندی پروتكل‌های مسیریابی: باید متذكر شد که از پروتکل‌های مسیریابی در سوئیچ‌های لایه دو مانند 2960 استفاده نمی‌شود، اما می‌توان این پروتكل‌ها را روی سوئیچ‌های لایه سه مثل 3560 استفاده نمود. در اینجا یک مثال از پیکربندی مسیریابی در یک سوئیچ لایه 3 ذكر می‌نماییم:

Switch(config)#router rip

IP routing not enabled

Switch(config)#ip routing

Switch(config)#router rip

#Switch(config-router)

می‌بینیم كه پرومپت سوئیچ به #Switch(config-router) تغییر كرده است.

مودهای كاری سوئیچ/روتر

2.2. استفاده از Help

ویژگی‌های ویرایش پیشرفته در دستگاه‌های سیسکو هم می‌تواند به شما در تنظیم روتر کمک کند. اگر در هر پرومپت یک علامت سؤال (؟) وارد کنید، یک لیست از تمام دستورات موجود در آن پرومپت ظاهر می‌شود:

?#Switch

:Exec commands

?––More––

Press RETURN for another line, SPACE for another page, anything else to quit

و اگر این اطلاعات کافی نبود، می‌توان کلید فاصله را فشار داد و یک صفحه جدید از اطلاعات را دریافت کرد، یا با هر بار فشردن کلید Enter فقط یک دستور جدید را مشاهده نمود. همچنین می‌توان کلید Q و یا هر کلید دیگر را فشار داد تا از این صفحه خارج‌شده و به پرومپت قبلی بازگردید. توجه داشته باشید که من در اینجا علامت سؤال (؟) را در ادامه کلمه ––More––  تایپ کردم و به من گزینه‌های موجود در این حالت را نشان داد.

یک روش میانبر برای پیدا کردن دستوراتی که با یک حرف خاص شروع می‌شوند: حرف موردنظر و علامت سؤال را بدون فاصله بین آن‌ها تایپ کنید، مثل:

?Switch#c

cd        clear    clock   cns      configure

connect          copy

Switch#c

می‌بینیم که با نوشتن c? فهرستی از تمام دستوراتی که با حرف c شروع می‌شوند، نمایش داده می‌شود و پس‌ازآن هم پرومپت Switch#c ظاهر می‌شود. این مورد می‌تواند زمانی که شما یک دستور طولانی نوشته‌اید و از علامت سؤال استفاده کرده‌اید تا ادامه دستور را پیدا کنید، مفید باشد.

می‌توان از علامت سؤال برای یافتن دستور بعدی در یک‌رشته از دستورات استفاده نمود، به‌این‌ترتیب که اولین دستور را تایپ می‌کنیم و سپس علامت سؤال را وارد می‌نماییم.

? Switch#clock

set        Set the time and date

? Switch#clock set

hh:mm:ss         Current Time

? Switch#clock set 2:34

 Unrecognized command%

? Switch#clock set 2:34:01

<1-31> Day of the month

MONTH Month of the year

? Switch#clock set 2:34:01 21 july

<1993-2035> Year

Switch#clock set 2:34:01 21 august 2013

Switch#

00:19:45: %SYS-6-CLOCKUPDATE: System clock has been updated from

00:19:45

UTC Mon Mar 1 1993 to 02:34:01 UTC Wed Aug 21 2013, configured from

.console by console

در اینجا من ابتدا دستور clock را وارد کردم و فهرستی از پارامترهای بعدی به همراه کاری که انجام می‌دهند، نمایش داده شد. توجه داشته باشید که هر بار فقط یک دستور بعدی نمایش داده می‌شود و شما می‌توانید یک دستور، یک فضای خالی و سپس یک علامت سؤال را تایپ نمایید تا زمانی که تنها گزینه موجود <cr> (کلید بازگشت) باشد.

اگر دستوری را تایپ کردید و % Incomplete command. دریافت کردید، به معنی این است که رشته دستور هنوز کامل نشده است و باید با فشردن دکمه “up arrow” مجدداً دستور را آورده و پس‌ازآن یک علامت سؤال قرار دهید تا ادامه دستور را پیدا نمایید.

اما اگر خطایی به شکل زیر دریافت نمودید:

Switch(config)#access-list 100 permit host 1.1.1.1 host 2.2.2.2

       ^

.Invalid input detected at ‘^’ marker%

به این معنی است که دستور را اشتباه وارد کرده‌اید. علامت  ‘^’ محل دقیق بروز خطا را به شما نشان می‌دهد؛ و یک مثال دیگر از مشاهده این علامت:

Switch#sh fastethernet 0/0

        ^

.Invalid input detected at ‘^’ marker%

این دستور به نظر صحیح است ولی درواقع دستور کامل به شکل show interface fastethernet 0/0 است.

نوع دیگری از خطای دریافتی به شکل زیر است:

Switch#sh cl

 Ambiguous command: “sh cl”%

این خطا به معنی این است که بیش از یک دستور با cl شروع می‌شود و این حروف دقیقاً بیانگر یک دستور خاص نیست. کاری که باید بکنید این است که با استفاده از علامت سؤال پیدا کنید دقیقاً کدام دستور موردنظر شما بوده است.

?Switch#sh cl

class-map      clock   cluster

در این مثال سه دستور وجود داشت که با حروف cl شروع می‌شد.

در جدول زیر لیستی از دستورات پیشرفته ویرایش موجود در یک روتر/سوئیچ سیسکو ارائه‌شده است:

دستورات پیشرفته ویرایش

یکی قابلیت ویرایش دیگر که باید بدانید، پیمایش خودکار خطوط طولانی است. در مثال زیر، دستوری که من تایپ کرده‌ام به انتهای  سمت راست رسیده و به‌طور خودکار 11 کاراکتر به سمت چپ منتقل‌شده است. این مسئله با علامت دلار [$] مشخص می‌شود که به من می‌گوید که خط به سمت چپ رفته است.

Switch#config t

Switch(config)#$ 100 permit ip host 192.168.10.1 192.168.10.0  0.0.0.255

تاریخچه دستورات واردشده

مثال زیر نشان می‌دهد نحوه استفاده از دستور show history و همچنین چگونگی تغییر اندازه history را نشان می‌دهد. همچنین نشان می‌دهد که چگونه با دستور show terminal اندازه تاریخچه بافر را ببینیم. ابتدا از دستور show history استفاده می‌کنیم که به شما اجازه می‌دهد آخرین 20 دستوری که در روتر واردشده‌اند را ببینید (البته در این مثال، روتر من تنها 10 دستور را نشان می‌دهد زیرا بعد از راه‌اندازی مجدد روتر تنها 20 دستور وارد کرده‌ام.):

Switch#sh history

sh fastethernet 0/0

sh ru

sh cl

config t

sh history

sh flash

sh running-config

sh startup-config

sh ver

sh history

Switch#sh terminal

Line 0, Location: “, Type:”

Length: 24 lines, Width: 80 columns

Baud rate (TX/RX) is 9600/9600, no parity, 2 stopbits, 8 databits

Status: PSI Enabled, Ready, Active, Ctrl-c Enabled, Automore On

0x40000

Capabilities: none

Modem state: Ready

[output cut]

.Modem type is unknown

.Session limit is not set

Time since activation: 00:17:22

.Editing is enabled

.History is enabled, history size is 10

DNS resolution in show commands is enabled

Full user help is disabled

.Allowed input transports are none

.Allowed output transports are telnet

.Preferred transport is telnet

No output characters are padded

No special data dispatching characters

ممکن است برخی از این روش‌های ویرایش که گفته شد بارها مورداستفاده قرار گیرند و برخی دیگر به‌ندرت به‌کاربرده شوند. باید متذکر شد که این موارد ساخته‌وپرداخته سیسکو نیست و از دستورات یونیکس است که در IOS سیسکو باقی‌مانده است.

یکی از این دستورات مفید Ctrl+A است که معمولاً برای حذف یک دستور به کار می‌رود. فرض کنید یک دستور طولانی را تایپ کرده و کلید Enter را فشردید. پس‌ازآن به این نتیجه رسیدید که نیازی به این دستور ندارید و نمی‌خواهید در پیکربندی خود از آن استفاده نمایید. یا اینکه دستور واردشده کار نمی‌کند. در این صورت ابتدا با یک یا چند بار فشردن کلید up arrow  دستور موردنظر را نمایش داده و با Ctrl+A به اول خط رفته و no را در آنجا می‌نویسیم. پس از فشردن دکمه Enter دستور پاک می‌شود. البته این روش روی همه دستورات کار نمی‌کند ولی در موارد زیادی کاربرد دارد و باعث صرفه‌جوئی در زمان می‌شود.